Trudno uwierzyć, ale istnieją choroby, z którymi nie potrafi sobie poradzić współczesna medycyna. Można uleczyć chorobę nowotworową, a łuszczyca wciąż pozostaje niepokonana. Co więcej, nie udało się jednoznacznie określić jej przyczyny. Niewykluczone zresztą, że za pojawienie się tej choroby odpowiada kilka czynników na raz. Popularna jest teoria, że u podłoża łuszczycy leżą przyczyny wynikające z immunologicznych reakcji organizmu. Zwraca się jednak także uwagę na dziedziczność chorób skórnych. Jedno jest pewne, łuszczyca to przykra, przewlekła choroba o objawach widocznych gołym okiem i bardzo z tego powodu krępująca.
Czy łuszczycę można wyleczyć?
Można ją zaleczyć, ale prędzej czy później znów powróci. Łuszczyca atakuje głównie ludzi młodych, w przedziale wiekowym 10-40 lat. Lekarze stwierdzają jednak ze zdumieniem, że choruje na nią coraz więcej ludzi w dojrzałym i podeszłym wieku. Dlaczego? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Przypuszcza się jedynie, że jest to skutek leków na choroby serca i depresję. Pojawieniu się pierwszego rzutu łuszczycy sprzyja osłabienie sił odpornościowych organizmu, dlatego lubi ona zaskoczyć rekonwalescentów po chorobach infekcyjnych, w równej mierze wirusowych, jak i bakteryjnych. Zagrożeni są także cukrzycy, ludzie cierpiący na nerwicę, a także ofiary zbyt intensywnego leczenia innych chorób. Łuszczyca jest zatem groźnym przeciwnikiem, bezlitośnie ujawniającym wszystkie słabe punkty w naszym organizmie. A wroga należy dobrze poznać. Pierwszym ku temu krokiem jest analiza objawów tej choroby.
Zobacz także: Psorisel na Łuszczycę
Jakie są objawy łuszczycy?
Pierwsze objawy łuszczycy są dość charakterystyczne, ponieważ na skórze zaczynają się pojawiać wyraźne, czerwonobrunatne grudki o okrągłym lub owalnym kształcie. Nie są to plamy, lecz płaskie i wyróżniające się na skórze barwne wykwity. |Ich umiejscowienie w dużym stopniu ułatwia diagnozę, zmiany pojawiają się bowiem głównie na łokciach, kolanach, w okolicy krzyżowej, a także na pośladkach, rękach, stopach i owłosionej skórze głowy. Trudno pomylić zmiany na skórze o podłożu łuszczycowym z innymi chorobami skóry. Przede wszystkim decyduje o tym ich charakterystyczny, srebrzystoszary kolor. Co więcej, zmiany ujawniają swoja łuskowatą strukturę. Jest to wynik gromadzenia się warstwy rogowej naskórka – efekt niekontrolowanego, nienaturalnie przyspieszonego złuszczania. Objaw ten nazywa się blaszką łuszczycową. Niestety, zmiany łuszczycowe nie lubią pozostawać w jednym miejscu. Stopniowo rosną, a ponadto zaczynają zajmować coraz większą powierzchnię skóry. Objawy łuszczycy powinny być zatem uważnie obserwowane. Należą do nich między innymi: tak zwany objaw Nikolskiego, czyli spełzanie naskórka po jego potarciu, objaw Auspitza ujawniający krople krwi po zdrapaniu srebrnych łusek, tak zwany „objaw świecy stearynowej, w którym po zdrapaniu łuski widoczna staje się błyszcząca powierzchnia zmian chorobowych. W łuszczycy aktywnej niewielkie nawet zadrapanie staje się powodem powstawania w tym miejscu zmian łuszczycowych i to po ściśle określonym czasie (po 8-14 dniach).
Łuszczyca – objawy początkowe niewiele jeszcze mówią o przyszłości chorego. Choroba ta ma tak naprawdę wiele oblicz. Łuszczycy skóry może towarzyszyć łuszczyca paznokci (chorzy mają na to szansę w ok. 20-50%). Przewrotną odmianą łuszczycy jest łuszczyca wysiękowa, występująca głównie w okolicach pachwin, pach, pępka, w przestrzeni międzypośladkowej, a także w pobliżu piersi i narządów płciowych. W przypadku tej odmiany choroby nie występują charakterystyczne srebrne łuski. Pojawiają się natomiast wyraźne, czerwone ogniska rumieniowe o gładkiej i błyszczącej powierzchni. Chory cierpi z powodu dokuczliwego swędzenia, a nawet bólu. Zaostrzyć te objawy może nawet pot. Łuszczycy wysiękowej i paznokciowej towarzyszy zazwyczaj łuszczyca stawów. Inną z odmian tej choroby jest także łuszczyca krostkowa, w której na skórze pojawiają się ogniska łuszczycy zwyczajnej, a następnie liczne krosty na rumieniowym, zapalnym podłożu. Atakowi choroby towarzyszy wówczas wysoka temperatura, pieczenie skóry i bóle stawów. Bezpośrednim impulsem do pojawienia się tych objawów może być stres, niezależnie od jego przyczyny. A także leki, takie jak antydepresanty, sterydy, czy niektóre antybiotyki. Odmian łuszczycy jest zresztą jeszcze więcej. Nie jest to jednak choroba zakaźna, nie można się nią zarazić przez kontakt z chorym lub należącymi do niego przedmiotami. Pomimo to, objawy łuszczycy potrafią przysporzyć chorym wiele stresu z powodu nieprzyjemnej reakcji otoczenia.
Sposoby na zahamowanie objawów choroby
Objawy łuszczycy można łagodzić za pomocą terapii. Jest ona jednak trudna i kłopotliwa z uwagi na wrażliwość zaatakowanych partii skóry. Zdiagnozowane początki łuszczycy wymagają leczenia miejscowego. Zaleca się przyjmowanie pochodnych witaminy D, a także smarowanie chorych miejsc maściami i kremami z takrolimusem i pimekrolimusem. Przed rozpoczęciem kuracji miejscowej trzeba oczywiście oczyścić chore miejsca z łusek, aby nie blokowały lekowi dostępu do ciała. Łuszczyca potrafi być jednak wyjątkowo oporna na takie leczenie, więc w skrajnych przypadkach chorzy otrzymują leki doustne i zastrzyki. Może im pomóc także fototerapia i fotochemioterapia. Można również spróbować ziołolecznictwa. Zauważono, że skuteczne są między innymi olejki z krwawnika, hydroterapia, medytacja oraz odpowiednia dieta. Kuracja za pomocą diety ma głęboki sens, ponieważ łuszczyca występuje także u alergików. Lekarze ordynują chorym maści złuszczające z kwasem salicylowym, mocznikiem, solanka i siarką. Starym lekiem na tę przypadłość jest także maść dziegciowa. Stosuje się ponadto kortykosteroidy i retinoidy. W ciężkich przypadkach łuszczycy pomaga fotofereza pozaustrojowa, polegająca na odseparowaniu limfocytów, a następnie ich pozaustrojowym napromieniowaniu promieniami UVA. Wspomniana wyżej fototerapia polega na naświetlaniu skóry promieniami UVA, po wcześniejszym przyjmowaniu preparatów światłouczulających. Chory musi przejść około 20 takich zabiegów 2–3 razy w tygodniu. Jest ona jednak naprawdę skuteczna. Pojawił się także nowy lek. Preparat Raptiva, zawiera efalizumab – białko posiadające zdolność rozpoznawania antygenów na powierzchni komórek oraz zapobiegający zapaleniu skóry. Stosuje się je u osób dorosłych z umiarkowaną, ciężką lub przewlekłą łuszczycą plackowatą. Lek ten może się okazać zbawienny w przypadku braku reakcji organizmu na dotychczasową kurację.
Co może spowodować ujawnienie się łuszczycy?
Na genetyczne i immunologiczne podłoże łuszczycy nie mamy wpływu. nie umiemy nawet odpowiedzieć na pytanie, dlaczego mimo genetycznej podatności na tę chorobę jedne osoby na nią chorują, a inne nie. Znamy natomiast mechanizm ujawniania się łuszczycy. Jej objawy mogą się pojawić po anginie, ospie wietrznej, grypie, zapaleniu jajników, nerek i pęcherza. Znany jest także negatywny wpływ przewlekłych stanów zapalnych zębów, zatok i migdałków Charakterystyczne jest nawet to, że pierwsze objawy łuszczycy mogą się pojawić w miejscu skaleczenia, oparzenia czy zadrapania. Osoby żyjące w ciągłym stresie są bardziej zagrożone łuszczycą niż te, które potrafią sobie z nim radzić. Choroba może się ujawnić i zaostrzyć pod wpływem przyjmowania niektórych leków, np. beta-blokerów stosowanych w chorobach serca lub przy nadciśnieniu. Warto także pamiętać, że do pojawienia się objawów łuszczycy mogą prowadzić zaburzenia gospodarki hormonalnej. Liczy się jednak nasz styl życia, albowiem ujawnieniu i zaostrzeniu się objawów łuszczycy sprzyja niewłaściwa dieta oraz brak równowagi między pracą a odpoczynkiem. Chory musi wiedzieć, jakie pokarmy nasilają jego dolegliwości i uczyć się sposobów na osiągnięcie relaksu. Jeśli choroba jest w fazie utajonej, to właśnie od niego zależy, kiedy i w jakim nasileniu przykre objawy powrócą. Niewskazane jest tłuste mięso, a także niektóre warzywa. Chory nie powinien jeść wędlin, mięsa wieprzowego, podrobów, czekolady, kawy, kakao, miodu oraz warzyw strączkowych. Szkodzą mu także surowe jabłka, czarne porzeczki i ostre przyprawy. Papierosy i alkohol muszą zostać odstawione na zawsze. Co powinno natomiast przeważać w diecie osoby chorej na łuszczycę? Muszą to być kwasy tłuszczowe omega-3 oraz witaminy D, dlatego wskazane są ryby i owoce morza. Chorzy powinni włączyć do swojej diety cytrusy i ciemne winogrona, a także pietruszkę, sałatę, marchew i czosnek. Dobre wyniki daje zażywanie tranu oraz oleju z wiesiołka.
Chorobie sprzyja niewłaściwa pielęgnacja lub jej brak. Tymczasem dbanie o skórę jest obowiązkiem, począwszy od godzin porannych, a skończywszy na wieczornych ablucjach. Skóra chorego na łuszczycę wymaga unikania mycia tradycyjnym mydłem, a spośród delikatnych płynów myjących odpowiednie są dla niego te, które nie zawierają sztucznych barwników oraz substancji zapachowych. Po myciu ciało należy regularnie nawilżać i chronić za pomocą olejków, wazeliny i aptecznych balsamów. Chorobę mogą ujawnić podrażnienia i uszkodzenia, dlatego trzeba ich unikać. Pomoże w tym nawet starannie dobrana odzież. Niewskazana jest naturalna wełna z uwagi na swoją szorstkość, a także surowy len. Materiały tego typu mogą powodować ścieranie łusek, więc lepiej wybierać ubrania lekkie i miękkie. Pamiętając zarazem, że nie należy skóry ani przegrzewać, ani wyziębiać. dlatego chorzy powinni unikać pomieszczeń z klimatyzacją. Higiena jest czynnikiem kluczowym w leczeniu łuszczycy.
Lekarz przyjacielem chorego na łuszczycę
Niepokojące objawy powinny skłonić do konsultacji z lekarzem dermatologiem. Zważywszy jednak na różnorodność objawów łuszczycy konieczne są zwykle wizyty także u specjalisty reumatologa, a nawet u ortopedy. Z tego samego powodu warto skorzystać z doświadczenia kilku specjalistów jednocześnie, aby uściślić diagnozę i tym samym szybciej podjąć leczenie. Z uwagi na występujące czasem powiązanie łuszczycy z alergią, warto również pokazać swój problem alergologowi. Istotne jest to, aby nie dopuścić do takiej fazy choroby, w której choremu może zagrażać kalectwo.
Podsumowanie
Już w starożytności zauważono związek między zdrowiem człowieka a jego psychiką. W dobie rozwoju genetyki często nie zauważamy, że predyspozycje do choroby, a jej pojawienie się to czasem dwie różne kwestie. Oczywiście, mając świadomość, że dziedziczy się skłonność do chorób skóry, powinniśmy wiedzieć jakie przedsięwziąć środki zaradcze. Mają one niejednokrotnie uniwersalny charakter. Odpowiednia dawka snu, właściwa higiena, racjonalna dieta oraz techniki relaksacyjne przydadzą się nie tylko chorym na łuszczycę, ale także tym, którzy nigdy nie doznali jej objawów na własnej skórze. Chorzy muszą jednak przestrzegać zasad narzuconych przez lekarza pamiętając o tym, że mają ważny wpływ na rozwój swojej choroby. Są nawet w stanie zahamować jej objawy i to nie tylko przy pomocy leków.
